گروه استان ها – قدس آنلاین - سمیه شرف دینی - یزد با چالشهای مهمی چون خشکسالی ریزگردها و صنایع آلاینده مواجه است و سالانه بیش از ۴هزارو ۸۶۰نفر در استان فوت می کنند که فوت ۲۳۰نفر آنها براثرآلودگی هواست. در یزد، این شهر صنعتی، تا دلتان بخواهد کارخانه کاشی وسرامیک قد کشیده و دردورتا دور شهر بجای اینکه کمربند سبز قرار گرفته باشد کارخانه های عظیم  کاشی و سرامیک و فولاد سبز شده اند. تکمیل نهایی کمربند سبز شهر سالها در گرو تامین بودجه است و مالچ پاشی و درختکاری در شرایط خشکسالی راه مقابله با ریزگردهای یزد نیست.

ریزگردهای جدید در استان درحال تولید است

استاد دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی استان در گفتگو با خبرنگار قدس آنلاین اظهارداشت: بحث خشکسالی و ریزگردها در استان به عنوان از مهمترین معضلات استان بوده یزد یک استان کویری وصنعتی است به همین دلیل مشکلات خشکسالی و کمبود آب نمود بیشتری در این استان دارد.
دکترمحمدرضا اختصاصی افزود: یکی ازمهمترین علل کم آبی و به وقوع پیوستن ریزگردها درشهر عامل انسان است که مداخله تخریبی درطبیعت دارد و خشکسالی مهمترین عامل وقوع ریزگردها در استان است.

گسترش نامتوازن معادن وصنایع در بروز ریزگردها نقش دارد

وی تصریح کرد: اخیرا ریزگردهای جدیدی به ریزگردهای قبلی استان اضافه شده که به ریزگردهای صنعتی و معدنی معروف است با گسترش نا متوازن معادن وصنایع دراین استان علاوه بر افزایش بهره وری از این صنایع، خشکسالی و ریزگردها دراستان بیشتر شده  و توسعه ناهمگون وغیر متناسب صنعت در استان این توازن و تعادل را بهم زده است. اگر یزد دارای بارندگی مناسب بود شاید این مسئله کمتر بروز پیدا می کرد.

اختصاصی خاطرنشان ساخت: ریزگردهای معادن شن و ماسه گونه جدیدی از ریزگردها هستند که توسط جاده های خاکی معادن درحال تولید هستند. معادن و صنایع باید با احداث جاده های آسفالتی، جاده های شنی محلول پاشی، سنگ ریزه و سنگ فرش کردن جاده ها ریزگردهای صنعتی و معدنی را کنترل کنند وگرنه با کنترل نشدن آنها شرایط بسیاربدی برای استان رقم خواهد خورد.

درختکاری در یزد بی آب راه مقابله با ریزگردها نیست

استاد دانشگاه کویرشناسی یزد گفت: دربحث مقابله با ریزگردها اقدمات مناسبی توسط محیط زیست استان واداره منابع طبیعی انجام شده که طرح احیاء بیولوژیک و طرح استفاده از درختان سازگار با شرایط اقلیمی استان دردست اقدام است.

اختصاصی افزود: با توجه به شرایط خشکسالی های پی در پی استان ، استفاده ازروش مالچ پاشی برای مهارریزگردها مناسب نیست چون که خود مالچ در اثر گذشت زمان دچار شکستگی شده و تولید ریزگرده می کند و با توجه به شرایط کم آبی استان ، کاشت درخت و توسعه درختکاری در استان  برای مهار ریزگردها نیز در استان مناسب نیست، احداث باد شکن غیر زنده و احداث دیوارهای چینه ای و گلی از مهمترین روش کنترل ریزگردها در استان در این مقطع زمانی است.

خشکسالی ازعوامل بوجود آمدن ریزگردها است

مدیرکل مدیریت بحران استان یزد در گفتگو با خبرنگار قدس آنلاین اظهارداشت: منشا ریزگردهای استان عوامل داخلی است و این استان به دلیل اینکه سالهای سال است با بحران خشکسالی مواجه بوده، این خشکسالی ها باعث پدید آمدن بحث ریزگردها دراستان شده است.

محمد هادی هادی نسب افزود: سالهای های گذشته برای مهارریزگردها دراستان توسط اداره محیط زیست ومنابع طبیعی استان اقدامات خوبی صورت گرفته و که برخی اثرات و این اقدامات در آینده تاثیرگذارخواهد بود .

وی تصریح کرد: کانال های بادی درنظرگرفته درمسیربادی های غالبی استان و ایجاد درختکاری در شهرستان های عقدا و بافق اردکان روند رو به رشد ومثبتی دشته و دیگر اینکه دستگاهایی که عضو کمیته مبارزه با ریز گردهای استان هستند اقدامات خوبی انجام داداند.

مدیرکل مدیریت بحران استان درخصوص مالچ پاشی اراضی استان گفت: اداره محیط زیست استان با مالچ مخالف است به دلیل اینکه خود مالچ پاشی برای تثبیت شنها ی روان   در آینده باعث تولید ریزگرده شده ولی احداث فضای سبز دراستان برای مقابله با کاهش ریزگردها مناسب است که متاسفانه استان با بحران آب مواجه است این روش هم پاسخگو نیست.

دو میلیون و ششصد هزار هکتار از اراضی یزد بیابانی است

مدیر کل منابع طبیعی استان یزد در گفتگو با خبرنگار قدس آنلاین اظهارداشت: از مجموع ۴/۷ میلیون هکتار مساحت استان یزد نزدیک به دو میلیون و ششصد هزار هکتار اراضی بیابانی است و از این مساحت بیش از۷۰هزار هکتار در سالهای گذشته عملیات مختلف بیابان زدایی اجرا شده است.

محمدرضا آخوندی درخصوص مشکلاتی که در راه بیابان زدایی استان وجود دارد اظهارداشت: جدا از شرایط نامساعد اکولوژیکی و همچنین عدم تخصیص اعتباردر خور در اجرای امر بیابانزدایی، مشکلات دیگری از جمله خشکسالی های مداوم در دو دهه گذشته، بهره ­برداری غیراصولی و ناپایداراز منابع آب و خاک و پوشش گیاهی، رشد ناموزون شهرها و تمرکزجمعیت درحوزههای آبخیز با ظرفیت­های محدود، عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی درتصمیم­ گیری ­ها، بخشی نگری دستگاههای متولی مدیریت آب و خاک و پوشش گیاهی، و بطور کلی عدم رعایت اصوی جامع نگری و توسعه پایدار در تهیه و اجرای طرح­های توسعه­ای و نداشتن طرح آمایش سرزمین از مهمترین معضلات در مقابله با بیابازدایی استان است.

در سال جاری ۱۴۵۰هکتاراز اراضی استان نهال کاری شده است

آخوندزاده در پاسخ به این سوال که ریزگردها یکی از بزرگترین چالش های زیست محیطی استان است برای مقابله با این چالش چه اقداماتی در دستور کار دارید تصریح کرد: در سال جاری ۱۴۵۰هکتار از اراضی استان نهال کاری شده که این رقم در مقایسه با سالهای گذشته بی سابقه بوده مالچ پاشی و نهال کاری اراضی استان از روش های  بیابانزدایی بوده ومهمترین گونه هایی که دراراضی استان کشت شده گونه ها ی اسکنبیل، گز، پانیکوم آکاسیا،ویکتوریا، سالیسینیا و کهور در اراضی بیابانی استان کشت شده و این گونه ها  نقش مهمی در تثبیت شن های روان و جلوگیری از بیابانزدایی دارند.

وی تصریح کرد: موضوع فرسایش بادی و ریزگردها یکی از نمودهای بارز پدیده های بیابازایی است. به بیان دیگر عوامل انسانی و محیطی موثر بر روند بیابانزایی همان عوامل تشدیدکننده و یا مهار کننده پدیده ریزگردها است واین اداره هر ساله به تناسب اعتبارات تخصیص داده شده از محل اعتبارات ملی و استانی سلسله فعالیت­هایی در چارچوب طرح های مصوب بیابانزدایی وطرح شناسایی کانونهای بحرانی فرسایش بادی را در دستور کار خود قرار داده و به اجرا در­می ­آورد .

این مسئول درخصوص طرح جنگلهای دست کاشت در استان نیز گفت: فعالیت های تثبیت شن و بیابازدایی در استان از سال ۱۳۴۹آغاز شده و تاکنون بیش از ۶۰هزار هکتاراز اراضی استان به صورت جنگل های دست کاشت بیابانی در مناطق بحرانی فرسایش بادی و نقاط طوفان خیز استان  زیر کشت رفته است.

۱۵هزار هکتار از عرصه های بحرانی استان مالچ پاشی شده است

مدیر کل منابع طبیعی استان یزد در خصوص استفاده ازروش مالچ پالشی برای مقابله با ریزگردها اظهارداشت: سابقه اجرای پروژه مالچ پاشی در استان به سالهای حد فاصل ۱۳۶۳ الی ۱۳۷۳ بر می گردد که در آن سالها حدود ۱۵هزار هکتار از عرصه های بحرانی مالچ پاشی شد و درادامه، اجرای این پروژه منوط به پیش بینی در طرح های اجرایی و تصویب آن است .

این مسئول درخصوص تقویت پوشش گیاهی استان گفت: این اداره کل در راستای تقویت پوشش گیاهی استان اعم از پوشش جنگلی و مرتعی اقداماتی در قالب طرح های مرتعداری و آبخیزداری اجرا نموده که اهم فعالیت های اجرایی آن شامل: جلوگیری از چرای غیرمجاز، خارج از فصل و چرای مفرط دام در مراتع و پراکنش صحیح دام در سطح مراتع،استفاده بهینه از هرزآب ها و جلوگیری از خیزش آبهای سطحی و جاری شدن سیلاب در قالب اجرای طرح های ابخیزداری، بذر کاری عرصه های مرتعی با گونه های مرتعی سازگار به کم آبی و مقاوم درمقابل خشکسالی، قرق قسمت هایی از مراتع که در اثر خشکسالی و یا چرای مفرط تخریب شده است.

اجرای کامل طرح کمربند سبزدر گروتامین اعتبار است

مدیر کل منابع طبیعی استان در خصوص طرح کمربند سبز استان نیز اظهارداشت : طرح کمربند سبز شهر یزد از سال ۷۸ کلید خورده ودر این طرح نهالکاری بیش از ۲هزارهکتار انجام شد و در طول سالهای گذشته بیش از ۳۰۰ هکتار از این طرح اجرا شده است و علت عدم اجرای کامل این طرح عدم تخصیص اعتبار مورد نیاز اجرای طرح، عدم تخصیص منابع آبی مورد نیاز طرح و واگذاری و تغییر کاربری اراضی محدوده طرح است.